Son yıllarda ülkemizde prematüre doğum oranının da prematüre doğan bebeklerin yaşama talihinin da arttığını belirten Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Miraç Ergen, ” Türkiye‘de prematüre doğum oranı yüzde 11’dir. Daha evvelki yıllarda birçok gebelik düşük yahut meyyit doğum ile sonuçlanırken, sıhhat hizmetlerindeki gelişmelerle artık bu fetüsler canlı kalabilmekte lakin erken doğabilmektedir” dedi.

Dünya Prematüre Günü nedeniyle ihtarlarda bulunan Medical Park Bahçelievler Hastanesi Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Kısmı’ndan Uzm. Dr. Miraç Ergen, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde değişen sosyokültürel koşullar nedeniyle bulaşıcı hastalıkların ve husus suiistimalinin artması sonucunda makus koşullarda gebelik geçiren genç yaştaki gebelerin sayısının arttığını, bunun da preterm doğumların artışının bir sebebi olabileceğini söyledi.

BEBEĞİN PREMATÜRE DOĞMASINA SEBEP OLAN FAKTÖRLER

Uzm. Dr. Miraç Ergen, bebeklerin prematüre doğmasına sebep olan faktörleri şöyle sıraladı:

“Aşırı kilolu ya da çok zayıf olmak: Bilhassa obezite sorunu olan bayanlarda hamilelikte hipertansiyon ve diyabet daha fazla görülüyor; bu hastalıklar da erken doğumu tetikleyebiliyor. Çok zayıf bayanlarda ise beslenme bozukluğu ve artmış gerilim hormonları erken doğuma taban hazırlayabiliyor.

Çoğul gebelikler: Çoğul hamilelikler erken doğum için kıymetli bir risk faktörüdür. Bu nedenle infertilite tedavilerinde tekiz hamilelik hedeflenmeli ve mümkün olduğunca tek embriyo transfer siyaseti tercih edilmelidir.

Sigara kullanımı: Sigara anne adayının ve plasentanın oksijen alımını bozarak; erken doğum, erken su gelmesi, düşük doğum yükü ve plasentanın erken ayrılması üzere risklerin tümünü artırıyor.

Hamilelikler ortasının 6 aydan kısa olması: Yapılan çalışmalara nazaran 6 aydan kısa aralıkla gebe kalınması erken doğum riskini 1 buçuk kat artırıyor. Hamilelikler ortasında 1.5- 2 yıl olması ülkü kabul ediliyor.

Gebelik zehirlenmesi: Preeklampsi olarak da isimlendirilen gebelik zehirlenmesi, hamilede tansiyon yükselmesi ve idrarda protein kaçağıyla giden anne ve bebeğin hayatını tehdit edebilen bir tablodur. Annede nörolojik meselelere, kan kıymetlerinde, karaciğer ve böbrek işlevlerinde bozulmaya, akciğer ödemi üzere hayatı tehdit edebilecek tablolara; bebekte de büyüme geriliği ve mevt riskinde artışa yol açabiliyor.

Tiroid hastalıkları ve diyabet: Tiroid hormonlarının düşük ya da yüksek olması erken doğum riskini artırıyor. Kan şekeri dengesizlikleri ve gebelik diyabeti de sık görülmekte bu durum erken doğum ve meyyit doğum riskini artırmaktadır.

Erken doğum hikayesi: Daha evvel erken doğumla sonuçlanan gebelik geçirme hikayesi riski artıran en kıymetli faktörlerden biridir.

Rahimdeki meseleler: Rahimde perde olması, ikili yahut yarım rahim üzere rahimdeki biçim bozuklukları bebeğin ve etrafındaki sıvının yerleşeceği yerin az olmasına yol açarak erken doğum riskini artırıyor. Öncesinde rahim ameliyatı geçirmek te erken doğum sebebi olabiliyor.

Enfeksiyonlar: Gebelikte vajina ve rahim ağzı (serviks) enfeksiyonları üst yayılarak bebeğin etrafındaki sıvıyı enfekte ederek hem erken doğuma hem de bebeğin de enfekte olmasına yol açabiliyor. Ayrıyeten gebedeki idrar yolu enfeksiyonları, zatürre, öteki organ enfeksiyonları ve diş eti hastalıkları da erken doğum sebebi olabiliyor.

Plasental sıkıntılar: Plasentanın rahim ağzına yerleşmesi (plasenta previa) yahut plasentanın erken ayrılması (ablasyo plasenta) üzere tablolar da erken doğum nedenidir.

Fetal büyüme geriliği: Hamilelik haftasına nazaran, kilosu beklenen tartının yüzde 10’undan daha az olan fetuslarda kordondaki kan akımında bozulma, sıvı azalması, anne karnında gerilim ve kayıp riski gelişebiliyor; bu durum da erken doğum gerektirebiliyor. Ayrıyeten fetusun kimi doğumsal anormallikleri de erken doğumla sonuçlanabiliyor.

Vajinal kanamalar: Hamilelikte bilhassa 12. haftadan sonra vajinal kanamalar olması halinde erken doğum riski yükseliyor.”

PREMATÜRE BEBEĞİ OLAN AİLELER PANİĞE KAPILMAMALI

Anne adayları aslında hassas bir süreç yaşarken, prematüre bebek sahibi olmanın onları daha çok endişelendirdiğini belirten Uzm. Dr. Miraç Ergen, dikkat edilmesi gerekenleri şöyle anlattı:

“Prematüre bebek sahibi olan anne ve babalar bebeğini kaybetme korkusu, bebeğiyle sağlıklı bağ kurmaya dair kaygılar, neleri farklı yapabilirdim niyetinin tetikleyebildiği suçluluk hissi ve bebeğin fizikî ve ruhsal olarak sıhhat sorunları yaşayacağına yönelik telaşlar yaşayabiliyorlar. Bu nedenle bu süreçte bardağın dolu tarafından bakmak en hakikat yaklaşım olur. Günümüz tıp teknolojisi ve ehil Yenidoğan Ağır Bakım Ünitesi bakımı sayesinde birden fazla prematüre bebek son derece sağlıklı bir biçimde taburcu olmakta ve sağlıklı bir hayat sürebilmektedir. Fakat bilhassa 28 haftanın ve 1000 gramın altında doğan bebeklerde vefat ve kalıcı sakatlık oranı artmaktadır.”

3 YAŞINA KADAR YAŞITLARININ GELİŞİM DÜZEYİNİ YAKALAYABİLİYORLAR

Erken doğan bebekler doğum haftaları ve kilolarına nazaran farklı vakitlerde yaşıtları ile birebir uzunluk ve kiloya ulaştığına dikkat çeken Uzm. Dr. Miraç Ergen, “Genellikle 3 yaşına kadar kendi yaşıtları ile tıpkı fizikî düzeye ulaşabiliyorlar. Tekrar de bilhassa anne karnında erken evrede etkilenmeye bağlı küçük doğan kimi bebekler yaşıtını hiçbir vakit yakalamayabilirler” diye konuştu.

Uzm. Dr. Miraç Ergen, prematüre bebeğin sağlıklı olması için dikkat edilmesi gerekenleri ise şöyle açıkladı:

“İleri seviye yenidoğan bakımı imkanlarına sahip bir sıhhat kuruluşunda doğum yapmak, deneyimli bir yenidoğan ağır bakım takımı tarafından izlenmek ve 18 yaşına kadar daima olarak prematüre bebekler konusunda tecrübeli bir pediatri uzmanı yahut yenidoğan uzmanı takibinde olmak.”

PREMATÜRE BEBEKLER BU SIHHAT MESELELERİ İLE KARŞI KARŞIYA KALABİLİR!

Her prematüre bebekte komplikasyon görülmeyeceğini ama çok erken doğumlarda bebekte çeşitli kısa ve uzun vadeli sıhhat sıkıntılarına neden olabileceğini belirten Uzm. Dr. Miraç Ergen, “Genellikle bebek ne kadar erken doğarsa, komplikasyon riski o oranda artar. Sıhhat problemlerinin gelişiminde doğum tartısı da değerli bir rol oynar. Kimi sorunlar doğumda açıkça görülebilirken, başkaları daha sonraki devirlerde ortaya çıkar” dedi.

Uzm. Dr. Miraç Ergen, prematüre bebeklerde birinci haftalarda görülebilen birtakım komplikasyonları şöyle sıraladı:

“Solunum sorunları, kalp meseleleri, beyin kanaması, beden ısısı denetiminde sıkıntılar, sindirim sistemi problemleri, kansızlık ve sarılık, metabolik problemler, bağışıklık sisteminde zayıflık ve enfeksiyonlara yatkınlık. Prematüre bebeklerde uzun vadede rastlanabilecek komplikasyonlar ise serebral palsi (beyin felci), öğrenme zahmeti, görme sorunları, işitme ile ilgili meseleler, diş sorunları, ruhsal ve davranışsal sıkıntılarıdır. Astım, enfeksiyonlar ya da beslenme sorunları üzere kronik sıhhat meseleleri da daha sıktır.”

PANDEMİDE PREMATÜRE BEBEĞİ OLAN AİLELERE TEKLİFLER

Covid-19, 1 yaş altı çocuklarda ve prematüre bebeklerde daha ağır seyredebildiği için genel korunma kurallarına dikkat edilmesi gerektiğinin altını çizen Uzm. Dr. Miraç Ergen, pandemi periyodunda prematüre bebek sahibi olan ailelere şu tekliflerde bulundu:

“Gebelerin aşılanması ile annede oluşacak olan antikorlar fetüse geçecek ve bu antikorlar doğum sonrası bebeği koruyacaktır. Ayrıyeten anne- babanın ve bebeğe bakım verenlerin de aşılı olması bebek için esirgeyici olacaktır. Doğum sonrası annenin Covid-19 olması, emzirme için pürüz değildir. Anne sıhhati elveriyorsa hijyen kurallarına dikkat ederek emzirmeli, emziremiyorsa sütü sağılıp bebeğe verilmelidir. Emzirme ortalarında Covid-19’lu anne ile bebeğin direk teması en aza indirilmelidir. Gebelikte Covid-19 aşılaması ile ilgili telaşlar bulunsa da Dünya Sıhhat Örgütü tekliflerine nazaran hem konvansiyonel sistemle üretilen cansız aşıların hem de mRNA aşıların hamilelere yapılması önerilmektedir. Emzirme sırasında da aşı olmaya mani bir durum yoktur.”

Demirören Haber Ajansı – Son Dakika Haberleri