Milyonların merakla beklediği EYT düzenlemesinde sona gelindi…

Meclis Başkanlığı’na sunulan düzenleme, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edildi.

Cumhur İttifakı milletvekillerinin imzasını taşıyan teklif, 4 maddeden oluşuyor.

Yaşlılık ve emekli aylığı şartları

Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu’na eklenen geçici maddeyle, ilgili kanunlara gore, teklifin yürürlük tarihinden sonrasında aylık bağlanması talebinde bulunanlardan yaşlılık yada emekli aylığı bağlanacak olanlar, söz mevzusu hükümlerde yaş dışındaki öteki şartları taşımaları halinde yaşlılık yada emekli aylığından yararlanacak.

Bu yargı esas alınarak geriye dönük herhangi bir ödeme yapılmayacak ve geriye dönük hak talep edilemeyecek.

İlk kez yaşlılık yada emekli aylığı bağlananlardan, yaşlılık yada emekli aylığı talebi sebebiyle işten ayrılış bildirgesi verilenlerin işten ayrılış tarihini takip eden 10 gün içinde son olarak çalışılan {özel sektör} iş yerinde toplumsal güvenlik destek primine doğal olarak çalışmaya başlamaları halinde, çalışılmaya başlandığı tarihten itibaren, toplumsal güvenlik destek primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmına isabet eden meblağ Hazinece karşılanacak.

Toplumsal güvenlik destek primi işveren hissesi indiriminden yararlanılan sigortalının işten ayrılması halinde bu indirimden yine yararlanılamayacak.

Kamu kurum ve kurumlarında ekibe alınan işçiler, il hususi idareleri ve belediyeler ile bağlı kurumlarında ve bunların üyesi olduğu yöresel yönetim birliklerinde, beraber yada ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası il hususi idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarına ilişik şirketlerde işçi statüsüne geçirilenlerin; emeklilik, yaşlılık yada malullük aylığı almaya hak kazanmaları halinde, çalıştırıldıkları kamu kurum ve kuruluşları yada şirketlerce iş sözleşmelerinin feshedilmesini mecburi tutan düzenlemeler yürürlükten kaldırılacak.

Görüşmelerden

Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı Cevdet Yılmaz, EYT düzenlemesinin bilhassa Toplumsal Güvenlik Kurumu (SGK) mensubu için ciddi bir yönetimsel yük getireceğini belirterek, “Hak sahiplerinin başvurularını dijital ortamda yapmaları bu yükün hafifletilmesi bakımından mühim.” dedi.

Her insanın bu mevzuda vatandaşlara tavsiyede bulunmasını isteyen Yılmaz, “Başvurular dijital ortamda yapılırsa SGK çalışanlarının iş yükü de azalmış olacak. Bu yönetimsel işlemler daha süratli şekilde gerçekleştirilmiş olacak.” çağrısını yapmış oldu.

Teklif sahibi olarak milletvekillerinin sorularını yanıtlayan AK Parti Manisa Milletvekili Uğur Aydemir, EYT mevzusunda aylık bağlama oranlarıyla ilgili, “Averaj aylık tutarı; SSK’dan emekli olacaklar için 7 bin 797 lira. Bağ-Kur’dan emekli olacaklar için 5 bin 811 lira. Emekli Sandığı’ndan emekli olacaklar 12 bin 389 lira. Bunların averajı 8 bin 733 lira.” bilgisini verdi.

Gelecek hafta Genel Kurul’da görüşülecek

Düzenleme gelecek hafta Genel Kurul gündemine gelecek. Başvurular, kanun Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonrasında başlamış olacak.

EYT’nin SGK’ya maliyeti

Öte taraftan TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşmeleri devam eden emeklilikte yaşa takılanlara ilişkin Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişim Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ne yönelik tesir analizi hazırlandı.

Analize gore, 8 Eylül 1999 ve bu tarihten ilkin çalışmaya başlayanlar için yaşlılık aylığına hak kazanma koşullarından prim ödeme gün sayısı yada sigortalılık süresi şartlarının değiştirilmeksizin yalnızca yaş şartının kaldırılması durumunda derhal emekli olabilecek 2,2 milyon şahıs bulunuyor. Bu kişilerin 1,7 milyonu 4/a (SSK), 89 bini 4/b (Bağ-Kur), 496 bini 4/c’li (Emekli Sandığı) kapsamında yer ediniyor.

Emeklilik için yaşı bekleyen ve ilerleyen yıllarda bekleyecek 4/a’lı 3,5 milyon, 4/b’li 619 bin, 4/c’li ise 669 bin olmak suretiyle toplam 4,8 milyon şahıs bulunuyor.

Derhal emekli olabilecek 2,2 milyon kişiden hususi sektörde çalışan 4/a ve 4/b statüsündeki sigortalıların tamamı, kamuda çalışan 4/a ve 4/c kapsamındaki sigortalıların ise yüzde 25’inin emekli olacağı ve yerlerine yeni personel alınacağı öngörüldüğünde, düzenlemenin gelecek ay uygulamaya konulması halinde 2023 yılı emekli aylığı, bayram ikramiyesi ve 4/b prim kaybının SGK’ya maliyeti 144,7 milyar lira olarak hesaplanıyor.

Teklifin, 49,7 milyar liralık kamu mensubu bütçe etkisiyle beraber Merkezi Yönetim Bütçesi’ne toplam maliyeti ise 194,4 milyar lira olarak öngörülüyor. Bu hesapta kıdem tazminatı, emekli ikramiyesi, vazife aylığı ve emekli aylığı farkıyla yeni personel alımı da dikkate alınıyor.

EYT düzenlemesinden etkilenen 4/a kapsamındaki sigortalıların yüzde 87’si emek harcama hayatında etken olarak yer ediniyor.

Toplumsal Güvenlik Destek Primi (SGDP) teşviki ve yeni istihdam ile beraber 4/a kapsamında prim kaybı öngörülmüyor. Sadece bu kişilerin çalışmamaları durumda bu kapsamdaki sigortalılar için oluşabilecek azami SGK prim kaybının 45,5 milyar lira olacağı tahmin ediliyor.