Böbrekler kaburgaların altında, omurganın sağında ve solunda yer edinen 12 santimetre’ye 6 santimetre ebatlarında ve ortalama 160 gr ağırlığında organlardır. Üreterler, mesane ve üretra ile beraber böbrekler idrar yolunun bir parçasıdır. Böbrekler vücutta yaşamsal organlardır.

Böbrekler filtre işlevine sahiptirler ve idrar üretimi kanalıyla kandaki toksinleri (üre ve kreatinin) uzaklaştırırlar. Böbreklerin her gün ortalama 190 litre kanı süzdüğü tahmin edilmektedir.

Sadece böbreklerin tek görevi bu değildir. Ek olarak su dengesinin düzenlenmesini sağlar ve günlük su giriş ve çıkışını dengeler. Gerilim seviyelerinin kontrolüne katılırlar, kemik iliğinde kırmızı kan hücrelerinin üretimini uyaran bir hormon (eritropoietin yada EPO) üretirler ve asit-baz dengesinin korunmasına katılırlar. Muntazam çalmış olduğu sürece herhangi bir komplikasyon olmadan yalnız bir böbrekle yaşamak mümkündür.

Böbrek yetmezliği, böbrek fonksiyonunun bozulmuş olduğu anlamına gelir. Değişik sebepleri vardır, bilhassa kandaki üre ve kreatinin artışına neden olur. Böbrek yetmezliği organizmada zehirlenmelere neden olur ve tedavi edilmezse hastanın ölümüne yol açabilir. Kronik böbrek yetmezliği ve akut böbrek yetmezliği iki değişik formdur.

Kronik böbrek yetmezliği

Kronik böbrek yetmezliği böbreklerin yavaş, ilerleyici ve geri dönüşü olmayan bir halde hasar görmesidir. Böbrekler yavaş yavaş filtreleme kabiliyetlerini kaybeder. Gelişimi birkaç yıl sürebilir ve hasta diyaliz ve böbrek nakli aşamasına gelmeden yavaşlatmak mümkündür.

Hastalık uzun süre sessiz kalır, emare vermez ve bu yüzden tedavi edilemez. Böbreklerin işleyişindeki bu yavaş bozulma, metabolik atık ve su birikimi, anemi ve kalp ve damar hastalıkları şeklinde çeşitli komplikasyonlara neden olur. Kronik böbrek hastalığı çoğunlukla başka bir hastalığın, bilhassa diyabet ve yüksek tansiyonun sonucu gelişir.

Akut böbrek yetmezliği

Kronik böbrek yetmezliği birkaç yıl içinde gelişirken, akut böbrek yetmezliği ansızın ortaya çıkar. Akut böbrek yetmezliğinin değişik sebepleri vardır. Tansiyonda ani ve geçici bir düşüş, kanama, genel enfeksiyon, zehirlenme, idrar yollarının tıkanması şeklinde birçok durum akut böbrek yetmezliğine niçin olabilir.

Akut böbrek yetmezliği geçici ve geri dönüşümlü olarak kabul edilir, sadece hastanın böbrekler düzgüsel işlevine dönerken kalıntıları ve fazla sıvıları suni olarak vücuttan atmak için diyalize girmesi gerekebilir.

Böbrek yetmezliğini gösteren 7 emare

Böbrekler, emek harcama kapasitesi vücudun olağan gereksinimlerinden fazlaca daha çok olan organlardır. Bundan dolayı yalnız bir böbrekle düzgüsel bir halde yaşanabilir. Böbrekler, ilerleyen bir işlev kaybını telafi edebilirler. Bundan dolayı böbrek yetmezliği emareleri, hastalığın başlangıcından birkaç yıl sonrasında ortaya çıkar.

Böbreklerin kapasitesi yüzde 50 azaldığında kan emareleri ve yüzde 75 azaldığında klinik emareler ortaya çıkar. Bundan dolayı, tertipli tıbbi takip yoksa böbrek yetmezliği tanısı geç konur.

İşte tanıyı kolaylaştıracak böbrek yetmezliğini gösteren 7 emare.

Şişmiş göz kapakları

Böbrekler birçok yaşamsal işlevi yerine getirir. Görevleri esas olarak arıtma, atıkların vücuttan uzaklaştırılması, kanı süzmek, su, mineral tuzları, sodyum, potasyum miktarını düzenlemekle ilgilidir.

Böbrekler iyi çalıştığında, vücuttaki sıvıları dengelemeye destek sunar. Böbrek yetmezliği durumunda, damarlarda ödemi tetikleyen bir genişleme olur. Göz kapaklarının, ellerin ve ayakların şişmesi böbreklerle ilgili bir probleminin ana belirtileridir.

Yüksek gerilim

Böbrekler belirli hormonların sentezi kanalıyla endokrin bir role de haizdir. Bundan dolayı böbrekler, hormon üretimi kanalıyla gerilim seviyeleri üstünde mühim bir rol . Yüksek gerilim böbreklere zarar verebilir. Böbrek yetmezliği kalp ve damar hastalıkları için risk faktörüdür. Böbrek hastalıkları çoğu zaman iskemik kalp hastalığı, kalp yetmezliği, kalp ritmi bozuklukları ile karışık olabilen yüksek gerilim ile ilişkilidir.

Bir çok vakit böbreklerde problemi gösteren emareler değil, kalp ve damar sağlığı hastalıkları şeklinde durumlar görülür. Kısaca böbrekdeki problemler, emareleri nefes darlığı ve çarpıntı olan taşikardi şeklinde sorunlara yol açabilir.

Geçmeyen bitkinlik

Geçmeyen bitkinlik, uzun bir süre süresince hastalığın tek emaresi olabilir. Minerallerin eksikliği yada fazlalığı, vücudu yoran ciddi kalp, beyin ve sindirim problemlerine niçin olabilir.

Ek olarak böbrekler, vücuttaki kırmızı kan hücrelerinin olgunlaşmasını uyaran eritropoietin adlı bir hormon salgılar. Bu hormonun salgılanması yardımıyla kemik iliği doğru bir hemoglobin seviyesinin korunmasını sağlar. Kronik böbrek yetmezliğinde bu hormonun salgılanması bozulursa kansızlık da ortaya çıkabilir ve yoğun ve geçmeyen yorgunluğu tetikler.

İdrar sorunları

Yetersiz tedavi edilen yada dikkatsizlik edilen idrar yolları enfeksiyonları böbrek iltihabına (piyelonefrit) niçin olarak böbrek sorunlarını tetikleyebilir. Piyelonefrit emareleri içinde böbrek ağrısı, kusma, ishal ve ateş bulunur. Bu hastalık, idrara çıkma için sık ve baskıcı dürtülerle kendini gösterir.

Süratli kalp atışı, baş dönmesi ve fazlaca zayıf hissetme, bulanık yada koyu renkli idrar, idrar yaparken yanma hissi bu durumun yaygın işaretleridir.

Kilo kaybı ve iştahsızlık

Sebepsiz kilo kilo kaybı ve iştahsıszlık böbrekler tarafınca aşırı hormon salgılanmasıyla bağlantılıdır. Kan testinde, bir hormon olan eritropoietinin aşırı üretimine bağlı olarak kanda dolaşan kırmızı kan hücrelerinin artışının görülmesi, böbrek kanserini düşündürür ve kuvvetli bir iştah yitirilmesine niçin olur.

Hastalar bir çok vakit yiyecek yeme arzusunu ve zevkini kaybederler. Yiyecek yiyecek artık aynı zevki vermez ve çekici gelmez. Kilo kaybı ile genel durumun bozulması, mühim kilo kaybı, ağızda fena tat, devam eden ateş (38°C’nin üstünde) ve gece terlemesi en yaygın belirtilerdir.

Mide bulantısı ve kusma

Böbrek taşları, idrar yolunda bir yada daha çok ufak taş varlığı ile karakterize bir hastalıktır. Taşlar böbreklerde sıkışabilirler ve renal kolik şeklinde şiddetli ağrılara niçin olabilirler.

Ağrıya çoğu zaman mide bulantısı, kusma ve hatta bağırsak geçişinin ani durması şeklinde sindirim emareleri birlikte rol alır. Bu durum tedavi edilmezse çeşitli çekillerde böbrek yetmezliğine niçin olabilir.

Kaşıntı

Böbrek yetmezliği ilerlediğinde, kaşıntı ve kramplar oluşabilir. Kaşıntı ve kramplar böbrekler tarafınca artık düzgüsel olarak atılmayan kandaki fosfor ve potasyumun tutulmasından oluşur.

Vücudun her yerinde kaşıntı, hatta döküntüler görülebilir. Bilhassa bacaklarda ve kollarda kramplar en yaygın belirtilerdir.