İran, ABD ve AB arasındaki İran nükleer anlaşmaya geri dönüş müzakereleri aylar sonrasında 4 Ağustos’ta tekrardan Avusturya’nın başkenti Viyana’da başlamıştı.

Viyana’da sonlanmış 4 günlük dolaylı görüşmelerin peşinden 2015 İran nükleer anlaşmasını tekrardan canlandırmak için AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, “son metni” ortaya koyduğunu aktardı.

“Cevaplar olumluysa, bu anlaşmayı imzalayabiliriz”

Borrell, “Görüşme edilebilecek olan şey görüşme edildi ve şu anda nihai bir metinde. Sadece her teknik mevzunun ve her paragrafın arkasında başkentlerde alınması ihtiyaç duyulan siyasal bir karar var” ifadelerini kullanarak, “Bu cevaplar olumluysa, bu anlaşmayı imzalayabiliriz” dedi.

Borell’in açıklamasından ilkin üst düzey bir AB yetkilisi gazetecilere verdiği demeçte, 15 aydır görüşme edilen metinde daha çok değişim yapılamayacağını ve taraflardan en fazla birkaç hafta içinde nihai bir karar beklediklerini ifade etmişti.

Yetkili, “Bu bir paket tavsiye. 20. sayfaya katılıp, 50. sayfaya katılamazsınız. Evet ya da hayır demek zorundasınız” demişti.

ABD anlaşmaya hazır

ABD Dışişleri Bakanlığından bir sözcü, ABD’nin AB önerileri temelinde resmi olarak Kapsamlı Ortak Fiil Planı (JCPOA) olarak adlandırılan anlaşmayı tekrardan canlandırmak için bir anlaşmaya hızla varmaya hazır bulunduğunu açıkladı.

İran, anlaşmanın tekrardan canlandırma olarak görülmemesini talep etti

İHA’nın haberine gore İranlı yetkililer ise, İran’daki istişarelerin peşinden “ek görüş ve değerlendirmelerini” müzakereleri koordine eden Avrupa Birliği’ne ileteceklerini söyleyerek, AB’nin önerilerini nihai olarak görmediklerini belirttiler. İran tarafı ek olarak, ABD ve öteki Batılı güçlerin anlaşmayı tekrardan canlandırma haricinde görmelerini talep etti.

Nükleer anlaşmaya dönüş müzakereleri

Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyinin 5 sürekli üyesi (İngiltere, ABD, Çin, Fransa, Rusya) ve Almanya ile İran içinde 2015 senesinde “Kapsamlı Ortak Fiil Planı” adında olan ve İran nükleer faaliyetlerinin denetlenmesini içeren antak kalma imzalanmıştı.

Eski ABD Başkanı Donald Trump 2018 senesinde tek taraflı olarak anlaşmadan çekilmiş, İran yönetimi de nükleer faaliyetlerini antak kalma öncesine döndürmüştü. Bunun üstüne ABD yönetimi, İran’ı ağır ekonomik yaptırımlarla hedef almıştı.

Nükleer anlaşmaya dönüş için Avusturya’nın başkenti Viyana’da Nisan 2021’de İran, Fransa, Rusya, Çin, İngiltere ve Almanya içinde müzakerelere başlanmıştı.

ABD Başkanı Joe Biden’ın Kasım 2021’de göreve başlamasıyla ABD’nin de anlaşmaya dönmesi için görüşmeler yürütülüyordu sadece müzakereler geçtiğimiz mart ayında değişik nedenlerle durdurulmuştu.